جامعه سلامت

 

امروزه افسردگی یکی از شایع ترین بیماری های روانی در جهان محسوب می شود. به گزارش اینفوسلامت و به نقل از سازمان بهداشت جهانی 350 میلیون نفر که 5 درصد جمعیت کل جهان را تشکیل می دهند از بیماری افسردگی رنج می برند. در آمریکا نیز 16 میلیون نفر به افسردگی دچار هستند و تقریبا تنها یک سوم آنها با استفاده از داروهای ضد افسردگی و سایر روش های درمانی درمان می شوند. آمارها در ایران حاکی از شیوع روزافزون افسردگی در کشور است. به گفته‌ی وزیر بهداشت به نقل از همشهری آنلاین، بیش از 12درصد مردم ایران افسرده هستند.

 

همه ما گاهی اوقات احساس بدبختی، تنهایی ، خستگی، و ناراحتی می‌‌کنیم. این احساسات معمولاً بیش از یک یا دو هفته دوام نمی ‌آورند و آن چنان در روند زندگی ما تداخل ایجاد نمی ‌کنند. گاهی اوقات دلیل خاصی برای آن وجود دارد، گاهی هم فقط از غم و اندوه ناشی می شود. ما خودمان معمولا از پس آنها برمی ‌آییم و نیازی به کمک گرفتن از دیگران نداریم اما گاهی این مساله به مشکلی جدی در زندگی ما تبدیل می شود که روند زندگی عادی ما را با اختلال روبرو می کند و نیاز به پیگیری، مشاوره روانشناسی و درمان دارد.

 

برخی افراد در طول زندگی شاید فقط یک‌بار به این وضعیت دچار شوند، در حالی‌که افسردگی برای بسیاری دیگر یک وضعیت تکرارشونده است. هر دوره‌ی این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است چند ماه تا چند سال ادامه پیدا کند. افراد مبتلا به افسردگی حاد حتی احتمال دارد به درجه‌ای از ناامیدی برسند که دست به خودکشی بزنند. این در حالی است که شناخت علائم افسردگی نقش به‌سزایی در پیشگیری از افزایش وخامت این بیماری دارد. اگر افسردگی درمان نشود می تواند باعث افزایش احتمال وابستگی به مشروبات الکلی و مواد مخدر شود. همچنین در این صورت است که احتمال خودکشی در فرد بیمار بیشتر خواهد شد.

 

 

افسردگی چیست؟

افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که به احساس غم یا تجربه‌ی بحران‌های زندگی محدود نمی‌شود و به تشخیص زودهنگام و اقدامات درمانی مناسب نیاز دارد. چنانچه این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، فرد بسته به تجویز پزشک از طریق دریافت دارو، شرکت در جلسات روان‌درمانی یا حتی تغییرات سبک زندگی به میزان قابل‌ توجهی بهبود خواهد یافت. اما اگر هیچ اقدامی جهت مداوای این بیماری انجام نپذیرد، می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری را نه تنها برای خود فرد بلکه برای همه‌ی اعضای خانواده رقم بزند. افسردگی که "افسردگی بالینی" یا "اختلال افسردگی" نیز نامیده می شود یک دوره غم و اندوه است که شامل از دست دادن علاقه به چیزهایی می شود که پیش از این باعث خوشحالی یا لذت می شدند. این احساسات معمولا به همراه یک سری علائم و نشانه های روانی و فیزیکی هستند  .

 

علائم افسردگی را بشناسیم

افسردگی مانند سایر اختلالات روانی با علائمی همراه است که روند عادی زندگی روزمره را تغییر می‌دهند.

 

تغییرات خواب

بسیاری از مبتلایان به افسردگی با تغییرات الگوی خواب مواجه می‌شوند. تغییر الگوی خواب گاهی به شکل بی‌خوابی و گاهی به شکل خوابِ زیادتر از حد معمول بروز می‌کند. صبح خیلی زود بیدار شدن از جمله علائم شایع در افسردگی‌های حاد است.

 

تغییرات اشتها

گاهی مبتلایان به افسردگی در قالب مکانیسم مقابله، به کم‌خوری یا پرخوری روی می‌آورند. این تغییر اشتها می‌تواند منجر به کاهش یا افزایش وزن شدید شود.

 

عدم تمرکز

برخی مبتلایان به افسردگی حاد قادر به تمرکز نیستند. گاهی این افراد در روزنامه خواندن یا دنبال کردن ماجراهای سریال‌های تلویزیونی نیز دچار مشکل می‌شوند و تصمیم‌گیری‌ها، حتی تصمیمات پیش‌پا‌افتاده، برای‌شان دشوار می‌شود.

 

کمبود انرژی

مبتلایان به افسردگی معمولا احساس خستگی شدید می‌کنند، در فکر کردن کُند می‌شوند و قادر به انجام فعالیت‌های عادی روزمره نیستند.

 

بی علاقگی

مبتلایان به افسردگی ممکن است علاقه‌ی خود را به انجام فعالیت‌های عادی روزمره از دست بدهند یا ظرفیت تجربه‌ی خوشی و لذت را نداشته باشند. این افراد حتی احتمال دارد به بی‌اشتهایی یا عدم تمایلات جنسی دچار شوند.

 

کمبود اعتماد به نفس

مبتلایان به افسردگی مدام در فکر کاستی‌ها و ناکامی‌هایشان هستند و احساس گناه و درماندگی شدید می‌کنند. افکاری مانند «من یه بازنده‌ام.» یا «دنیا جای خیلی ترسناکیه.» بر ذهن این افراد چیره می‌شود.

 

ناامیدی

افسردگی موجب می‌شود فرد احساس کند دیگر هیچ اتفاق خوشایندی در راه نیست. معمولا به دنبال این نگرش منفی، افکار خودکشی‌گرایانه بروز می‌کنند که باید بسیار جدی گرفته شوند.

 

دردهای جسمی

عده‌ای از مبتلایان به افسردگی به جای اینکه از احساسات اندوه‌بار خود حرف بزنند، مدام از سردرد یا ناراحتی‌های معده شکایت می‌کنند.

افسردگی سالمندان

افسردگی در سالمندان معمولا درمان‌نشده باقی می‌ماند، چرا که بسیاری از این افراد افسردگی را یکی از پیامدهای طبیعی افزایش سن و نیز یک واکنش طبیعی در مقابل مسائل جسمی، روحی و اجتماعی مرتبط با سالخوردگی می‌دانند. علائم افسردگی در افراد سالمند ممکن است با علائمی که در جوان‌ترها دیده می‌شود، متفاوت باشد. چند نمونه از علائم افسردگی در سنین سالخوردگی عبارتند از اختلالات حافظه، دردهای مبهم و توهم. همچنین افسردگی می‌تواند عارضه‌ی جانبی داروهایی مانند داروهای فشارخون، حمله‌ی قلبی، سکته، شکستگی لگن یا دِژِنِراسیون ماکولا باشد که معمولا در سالخوردگی تجویز می‌شوند و با بروز افسردگی نیز مرتبط هستند.

 

افسردگی پس از زایمان

بسیاری از زنان پس از زایمان به اختلالات خُلقی مقطعی دچار می‌شوند. این اختلال از بین 100 خانمی که صاحب نوزاد شده اند بر روی 10 تا 15 نفر آنها تاثیر میگذارد. از جمله‌ این اختلالات خلقی می‌توان به افسردگی پس از زایمان اشاره کرد. این عارضه که به فاصله‌ی کوتاهی پس از وضع‌حمل بروز می‌کند، موجب اضطراب، بی‌خوابی، گریه یا افکاری مانند آسیب رساندن به خود یا نوزاد می‌شود و به همین دلیل، انجام فعالیت‌های عادی روزمره برای فرد به سختی امکان‌پذیر است. افسردگی پس از زایمان اغلب در عرض یک یا دو ماه پس از زایمان شروع می شود و یا می تواند چند ماه پس از تولد نوزاد اتفاق بیافتد. حدود یک سوم از زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان شروع علائمشان در طول دوران بارداری است و این علائم پس از زایمان هم ادامه خواهد داشت.

درمان افسردگی

افسردگی بیماری مخربی است که معمولا به درمان جواب می‌دهد، فقط کافی است با مراجعه به مراکز درمانی نسبت به پیگیری بیماری خود کوشا باشید.

آن ها برای آگاه شدن از وضعیت بیمار شروع به انجام تست افسردگی، مصاحبه و تست های آزمایشگاهی خواهند کرد و بهترین راه درمان را در پیش خواهند گرفت. به محض تشخیص، درمان افسردگی می تواند با داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، روان درمانی و یا هردو، درمان و رفع شود. روان درمانی با یاد دادن شیوه های جدید فکر کردن و رفتار کردن و تغییر در عادات می تواند به درمان افسردگی کمک کند.

دارو درمانی: داروهای ضدافسردگی، تثبیت‌کننده‌های خُلقی و داروهای آنتی‌سایکوتیک (ضد روان‌پریشی)

روان‌ درمانی: رفتار درمانی شناختی (CBT)، درمان خانواده‌محور و درمان بین‌فردی

درمان تحریک مغزی: درمان الکتروشوک (ECT) و تحریک مغناطیسی جمجمه‌ای تکرارشونده (RTMS)

نور درمانی: در این روش، فرد با استفاده از یک جعبه‌ی نور در معرض طیف کامل نور قرار می‌گیرد تا میزان ترشح هورمون ملاتونین تنظیم شود.

ورزش

درمان‌های جایگزین: طب سوزنی، مراقبه و تغذیه‌درمانی

استراتژی‌های خود مدیریتی

رویکردهای ذهن/جسم/روح: مدیتیشن، ایمان و دعا

انجام کارهای بزرگ و تقسیم و اولیت بندی آنها به کارهای کوچک تر به جهت سهولت در به ثمر رساندن آنها

وقت گذراندن با دوستان و گرفتن اعتماد به نفس از یک دوست نزدیک

به تعویق انداختن تصمیمات مهم زندگی و موکول کردن آنها به بعد

پرهیز از خود درمانی به وسیله قرص، مواد و الکل

اعتیاد و بیماری‌هایی مانند اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) و اختلال کم‌توجهی‌-‌بیش‌فعالی از جمله وضعیت‌هایی هستند که درمان افسردگی را مشکل‌تر از حد معمول می‌سازند. این در حالی است که چنانچه هر یک از این موارد با موفقیت درمان شوند، علائم افسردگی نیز معمولا بهبود می‌یابند.

 

به طور کلی افسردگی بیماری جدی اما کاملا قابل کنترل و درمان است . با توجه به این که افسردگی در صورت عدم درمان گاهی ممکن است خطراتی مانند خود کشی را بهمراه داشته باشد و طبق آمار سازمان جهانی بهداشت دومین علت اصلی مرگ افراد بین 15 تا 29 سال است لازم است در صورت داشتن هرگونه علائم افسردگی برای درمان و جلوگیری از مشکلات جدی باید به روانپزشک یا روان شناس مراجعه کرد.

 جامعه سلامت