جامعه سلامت

اختلال شخصیت مرزی، یک بیماری جدی روانی است که رفتار، احساسات، روابط خانوادگی و شغلی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. افراد مبتلا به این نوع اختلال شخصیت، ممکن است در یک لحظه دچار احساسات شدید عاطفی شوند و در لحظه ای دیگر این احساسات فروکش نماید.

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، با بی‌ثباتی فوق‌العاده در احساسات، رفتار و احساس پوچی مشخص می‌شوند. در واقع هیچ ویژگی به صورت دائمی در فرد دیده نمی‌شود. این بیمار ممکن است در یک موقعیت، فردی را به عنوان «دوست داشتنی‌ترین و مهم‌ترین» در نظر بگیرد و در موقعیت دیگر به عنوان «بی‌رحم‌ترین و استثمار کننده‌ترین» شخص تشخیص دهد. در حقیقت، نقطه تعادلی در زندگی آنها وجود ندارد.

علائم اختلال شخصیت مرزی 

1. روابط ناپایدار

• افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، دارای روابطی ناپایدار با خانواده، فامیل و دوستان خود هستند.
• این افراد ممکن است سریعا علاقه شدیدی به یک فرد پیدا کنند و ناگهان از آن شخص متنفر شوند.
• هر گونه جدایی و یا تغییر در برنامه مورد انتظار، می تواند یک واکنش شدید و احساس طرد را در بیمار مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ایجاد کند.

هنگامی که این افراد به یک چیز و یا کسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آن کس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا می کنند

2. رفتارهای پرخطر

• پول خرج کردن بی رویه یکی از رفتارهای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی می باشد.
• روابط جنسی نامناسب، پرخوری و یا رانندگی کردن خطرزا از رفتارهای پرخطر این افراد می باشد.
• این رفتارها ناشی از تصور ضعیف فرد از خودش می باشد.

3. زیاده روی در مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی

این افراد برای فرار از مشکلات و یا آرام شدن، به مواد مخدر و مشروبات الکلی رو می آورند.

4. خشم نا بجا

شرایط خارج از کنترل و یا ناچیز می توانند افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را بسیار خشمگین کنند.

مثال: اگر والدین و یا همکاران برای مدت کوتاهی، به فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اعتنا نکنند، این فرد از احساس طرد و انزوا، بسیار خشمگین می شود. 

5. آسیب زدن به خود

• فرد مبتلا به این اختلال می تواند دارای علائم خطرناکی باشد و مشکلاتی را در ارتباط با تصویر بدن خود و عزت نفس داشته باشند.
• افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به خودشان صدمه می زنند، مثل بریدن بدن خود با چاقو.
• حتی ممکن است فکر خودکشی کنند، در این صورت باید فورا به روانپزشک مراجعه کنند.

 6. احساس پوچی

• هنگامی که این افراد به یک چیز و یا کسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آن کس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا می کنند و توانایی مقابله کردن با این احساس را ندارند.
• علائم اختلال شخصیت مرزی می تواند شامل احساس بی ارزشی، بی عشقی و پوچی باشد.
• یک درمان جدید به نام رفتار دیالیتیکی می تواند برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مفید باشد

7. ترس از تنهایی

• خشم و ترس شدید در این افراد از تنها ماندن سرچشمه می گیرد.
• این افراد حتی اگر تجسم کنند که تنها هستند، دچار ترس و عصبانیت می شوند.
• ترس از تنها بودن، یک مشکل جدی در روابط خانوادگی ایجاد می کند.

دلایل اختلال شخصیت مرزی

علل این اختلال شخصیت به عوامل ژنتیک و مغزی و علل اکتسابی یا تجارب ناشاد در دوران کودکی می باشد که به نظر برخی روانشناسان هر دو عامل و تعامل آن در ایجاد این اختلال نقش دارد. اما نقش تجارب دوران کودکی خصوصاً سه سال اول عمر بسیار مهم است. بی ثباتی مادر به دلایل مختلف، طرد کودک و عدم وجود دلبستگی امن در دوران کودکی، درگیری بین والدین، تنبیه کودک و بی توجهی به احساسات او، طلاق والدین، والدین گرفتار و ناسازگار و...از علل اصلی این اختلال شخصیت است.

روش های درمان اختلال شخصیت مرزی 

دارو درمانی: برخی از داروها می توانند در کنترل و کاهش علائم و نشانه هایی مانند افسردگی، بی تفاوتی، خشونت و یا اضطراب تاثیر بسیار خوبی داشته باشند. انواع داروهای استفاده شده معمولا از گروه های ضد افسردگی ها، آرام بخش ها و پایدار کننده ها و ثابت کننده خلق و خوی بیمار می باشند. 

مشاوره و روان درمانی: یک درمان جدید که به نام رفتار دیالیتیکی خوانده می شود نیز می تواند برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مفید باشد و بیماری آنها را کنترل کند.

روان درمانی عمومی: در این روش تمرکز بر روی شرایط و کنترل آن ها می باشد به طوریکه سعی می شود معنای احساسات و درگیری های فرد در شرایط سخت و حساس شناخته شده و فرد را قادر به کنترل آنها کرد. این روند درمانی معمولا نیازمند همکاری خانواده، دوستان و … بوده و معمولا به همراه دارو درمانی استفاده خواهد شد.

درمان های گروهی: نیز می تواند باعث شود افراد رفتارهای خوب را جایگزین رفتارهای بد کنند و به همسالان و دیگر بیماران نیز این کار را یاد دهند.

برای دسترسی به فهرست مراکز مشاوره و متخصصین روانشناسی روی لینک زیر کلیک نمایید:

مرکز مشاوره غرب تهران